خطای تأئید:
یکی از بنیادیترین ضعفهای شناختی ما،این است که گمان میکنیم ، با چشمهامان میبینیم!در صورتیکه بیشتر مواقع با باورهایخود میبینیم! فلسفه و روانشناسی هر دو اسم مشابهی به آن داده اند «خطای تأئید»، یعنی ما نه تنها حقیقت را جستوجو نمیکنیم،بلکه میخواهیم، حقیقت، روایتِ ذهنی ما را تأئید کند. گویی هر کدام از ما یک داور درونی داریم که قبل از شروع بازی، نتیجه را اعلام کرده !وقتی ما با پیش فرضِ «این آدم بد است» ،وارد رابطهای میشویم، رفتارهای خوب او را نیز به زبان سؤ نیت تعبیر میکنیم و اگر از پیشاو را «خوب» بدانیم، خطاهایش را تعبیر مثبت یا توجیه میکنیم.ما حقیقت را نمیبینیم، تفسیر شخصی خود از حقیقت را میبینیم! فیلسوفان معرفتشناس معتقدند: «انسان بیش از آنکه حقیقتجو باشد، خود توجیهگر است.» روانشناسان این امر را اینگونه میگویند: «مغز انسان به جای دنبال حقیقت بودن، به دنبال امنیت شناختیست!» یعنی امنیت و آرامشی که از باورهای قبلی خود به دست میآوردرا به دیدن حقیقت ترجیح میدهد. تا وقتی به دنبال تأئید، باورهای قدیمی خود باشیم، نه رشد میکنیم، نه میبینیم و نه تغییر میکنیم! شجاعت این است که گاهی به سراغ چیزهایی برویم که آرامشمان را بر هم بزنند. یک پرسش مهم: آمادهای تا حقیقت را ببینی؟ رشد و تغییر از رها کردن باورهای نادرست آغاز میشود. آمادهای باورهای نادرست خود را رها کنی؟
و به جستوجوی حقیقت بروی؟
مریم برهانی
دیدگاه خود را بنویسید